دستورالعمل نحوه تعيين صلاحيت مهندسان پيشكسوت
امتیاز:
در اجرای تبصره1 ماده11 آئین‌نامه اجرایی قانون نظام مهندسی و كنترل ساختمان و با توجه به اتمام مهلت دستورالعمل نحوه تعیین صلاحیت مهندسان پیشكسوت، ابلاغی به شماره 4347/420/400 مورخ 9/2/ 85 ، این دستورالعمل با شرایط و ضوابط زیر، جهت اجرای مفاد آن ابلاغ می‌گردد.
ماده1- شرایط اولیه متقاضیان و چگونگی تعیین صلاحیت:
- متقاضیان دارای مدرك كارشناسی مورخ 28/11/63، كارشناسی ارشد مورخ 28/11/64 یا دكتری مورخ 28/11/65 و قبل از آن، در صورت موفقیت در مصاحبه حضوری (آزمون شفاهی) حسب نظر كمیته تخصصی دفتر امور مقررات ملّی ساختمان در پایه‌های یك، دو و یا سه تعیین صلاحیت می‌گردند.
- متقاضیان دارای مدرك كارشناسی مورخ 28/11/68، كارشناسی ارشد مورخ 28/11/69 یا دكتری مورخ 28/11/70 و قبل از آن، در صورت موفقیت در مصاحبه حضوری (آزمون شفاهی) حسب نظر كمیته تخصصی دفتر امور مقررات ملّی ساختمان در پایه‌های دو و یا سه تعیین صلاحیت می‌گردند.
- متقاضیان دارای مدرك كارشناسی مورخ 28/11/72، كارشناسی ارشد مورخ 28/11/73 یا دكتری مورخ 28/11/74 و قبل از آن، در صورت موفقیت در مصاحبه حضوری (آزمون شفاهی) حسب نظر كمیته تخصصی دفتر امور مقررات ملّی ساختمان در پایه سه تعیین صلاحیت می‌گردند.
ماده2- برای متقاضیانی كه پس از شركت در جلسه مصاحبه حضوری موفق به اخذ پایه‌های دو یا سه می‌شوند، جهت ارتقاء به پایه‌های بالاتر، ضوابط ماده11 آئین‌نامه اجرایی قانون نظام مهندسی و كنترل ساختمان حاكم خواهد بود و می‌بایست سابقه كار حرفه‌ای لازم را مطابق سنوات مندرج در ماده11 در پایه پائین‌تر كسب نمایند.
ماده3- متقاضیان می‌بایست گواهی اشتغال به كار و تجربه عملی و سابقه كار حرفه‌ای مطابق شرایط زیر به مدت حداقل 3 سال برای پایه سه، 7 سال برای پایه دو و12 سال برای پایه یك ارائه نمایند.
تبصره: سابقه كار حرفه‌ای متقاضی در صورتی معتبر شناخته خواهد شد كه توسط واحدهای فنی وزارتخانه‌ها، سازمانهای دولتی یا وابسته به دولت، شهرداریها، شخصیت‌های حقوقی شاغل در رشته‌های موضوع «قانون»، شركت‌های ساختمانی یا مهندسان مشاور كه دارای پروانه اشتغال به كار مهندسی «شخص حقوقی» می‌باشند و توسط «نظام مهندسی استان» تأیید و صادر شده باشد.
ماده4- به استناد مفاد تبصره یك ماده 11 آئین‌نامه اجرائی قانون نظام مهندسی و كنترل ساختمان صرفاً متقاضیان دارای مدرك تحصیلی در رشته‌های اصلی موضوع ماده 6 قانون یاد شده مشمول این دستورالعمل بوده و مجاز به شركت در مصاحبه حضوری می‌باشند.
ماده5- سازمانهای مسكن و شهرسازی استانها موظفند سوابق كار حرفه‌ای، مواد آزمون و نحوه انجام مصاحبه متقاضیان را به تفكیك رشته‌های مختلف ضمن مطابقت با موارد مندرج به شرح پیوست این دستورالعمل مد نظر قرار داده، سپس نسبت به معرفی آنها اقدام نمایند.
ماده6- از هر متقاضی كه یكبار در جلسه مصاحبه مردود شده باشد حداكثر یك بار دیگر با فاصله زمانی حداقل شش ماه جهت انجام مصاحبه حضوری دعوت به عمل خواهد آمد، لذا ضروری است سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اطلاعات كامل از نحوه انجام مصاحبه و شرایط آنرا به متقاضی اعلام نماید. برای متقاضیانی كه در جلسه مصاحبه در پایه‌های سه و یا دو تعیین صلاحیت و پذیرفته می‌شوند این نتیجه قطعی بوده و نمی‌توانند مجدداً در جلسه مصاحبه شركت نمایند. متقاضیانی كه برای بار دوم نیز در جلسه مصاحبه مردود شوند می‌بایست جهت اخذ پروانه اشتغال به كار مهندسی در آزمونهای سراسری ورود به حرفه مهندسان شركت نمایند.
ماده7- مدارك متقاضیان می‌بایست پس از بررسی و تطبیق دقیق آنها باضوابط موجود و امضاء و مهر برابر با اصل مدارك موصوف توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان استان، از طریق و با تأیید سازمان مسكن و شهرسازی استان جهت اقدامات بعدی به دفتر امور مقررات ملی ساختمان ارسال گردد.
بدیهی است به مداركی كه با شرایط مذكور تهیه، تنظیم و ارسال نگردد ترتیب اثر داده نخواهد شد.
ماده8- دفتر امور مقررات ملّی ساختمان پس از بررسی مدارك ارسالی، نسبت به نوبت‌بندی و انجام امور مصاحبه بوسیلة مؤسسة همكار اقدام و نتیجه را به سازمانهای مسكن و شهرسازی استانها اعلام خواهد نمود.
ماده 9- در موارد سكوت یا ابهام، نظر دفتر امور مقررات ملّی ساختمان به عنوان مرجع رسمی تفسیر و اظهار نظر این دستورالعمل، ملاك عمل می‌باشد.
ماده 10- این دستورالعمل در 10 ماده و یك تبصره و یك پیوست تدوین و ابلاغ گردیده و از تاریخ اول مهرماه 1389 لازم‌الاجرا می‌باشد. كلیه دستورالعمل‌های قبلی صادر شده در این خصوص، از درجه اعتبار ساقط می‌باشد.
پیوست دستورالعمل اجرائی نحوه تعیین صلاحیت مهندسان پیشكسوت
در اجرای ماده 5 دستورالعمل نحوه تعیین صلاحیت مهندسان پیشكسوت، پیرامون نحوه انجام مصاحبه و درخواست سوابق كار حرفه‌ای مورد نظر به تفكیك رشته‌های مختلف، مواردی به شرح زیر ارائه می‌گردد. شایسته است ضمن اهتمام در بررسی سوابق و مدارك، موارد به نحو مقتضی به اطلاع متقاضیان برسد.
1. نظر به اینكه بررسی و تأیید سوابق كار حرفه‌ای متقاضیان ابتدا باید توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان استان انجام گیرد، لذا شایسته است قبل از ارسال درخواست متقاضیان، مدارك تحصیلی (از حیث مرتبط واصلی بودن) و سوابق كار حرفه‌ای ایشان (در بخش ساختمان) به دقت مورد بررسی قرار گیرد. دفتر امور مقررات ملّی ساختمان از پذیرش درخواست‌هائی كه بدون بررسی استان ارسال گردد، معذور است.
2. با توجه به اینكه در سنوات گذشته برخی از متقاضیانی كه در جلسات مصاحبه شركت كرده‌اند، نسبت به مفاد بخشنامه‌‌های ابلاغی اظهار بی اطلاعی نموده‌اند، سازمانهای استانی موظفند نسبت به تشریح مفاد دستورالعمل‌های ابلاغی برای متقاضیان و بررسی مدارك آنها اقدام نمایند، آنچه در این زمینه حائز اهمیت است، آشنائی با قانون نظام مهندسی و كنترل ساختمان و آیین نامه اجرائی و شیوه‌نامه‌های ابلاغی آن و مجموعه مباحث مقررات ملی ساختمان (مرتبط با هر رشته) و توان پاسخگوئی به پرسشهای تخصصی می‌باشد. ضمناً نحوه انجام مصاحبه به تفكیك برای رشته‌های مذكور جهت آگاهی بیشتر و اطلاع‌رسانی به متقاضیان به شرح زیر اعلام می‌گردد:
2-1- رشته معماری : متقاضیان اخذ پروانه اشتغال به‌كار در این رشته لازم است چند نمونه از پروژه‌های طراحی را به همراه بخش‌هایی از نقشه های فاز 2 این پروژه‌ها كه نمایانگر نكات قابل توجه عملكرد ایشان باشد به همراه داشته باشند. در این زمینه همراه داشتن مدارك كامل‌تر به‌همراه تصاویری از پروژه‌ها مطلوب‌تر است. مواد تخصصی آزمون رشته معماری عبارتند از:
مباحث 3، 4، 5،8، 9،12، 15، 18، 19و20 مقررات ملی ساختمان، راهنمای صرفه‌جویی در مصرف انرژی، راهنمای جوش و اتصالات جوشی در ساختمانهای فولادی (بخش‌های نظارت و اجرا)، مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری، طرح معماری، جزئیات اجرائی ساختمان و همچنین روشها و مسائل اجرایی، مسائل مكانیكی و برقی در ساختمان (برگرفته از متون مباحث سیزدهم، چهاردهم، شانزدهم و هفدهم مقررات ملی ساختمان).
2-2- رشته تأسیسات مكانیكی: متقاضیان اخذ پروانه اشتغال به‌كار در این رشته لازم است، حداقل یك مجموعه كامل از نقشه‌های تأسیسات مكانیكی یكی از پروژه‌هایی كه در آن فعالیت داشته است را جهت بررسی به كمیته ارائه نمایند. مواد تخصصی آزمون رشته تأسیسات مكانیكی عبارتند از:
مباحث 12، 14، 15، 16، 17 و 19 مقررات ملی ساختمان و نشریه شماره 128 سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی كشور سابق و مباحث فنی در طرح و اجرای تأسیسات مكانیكی از قبیل محاسبات بارهای سرمایی و گرمایی، انتخاب سیستمهای تأسیسات گرمایی، تعویض هوا و تهویه مطبوع متناسب با شرایط طرح و اقلیم، سیستمهای توزیع انرژی، توزیع هوا و انتخاب تجهیزات، سیستمهای تأسیسات بهداشتی، سیستمهای گاز رسانی و نصب وسایل گازسوز، سیستمهای اطفای حریق، آشنایی با نرم‌افزارهای تخصصی و سایر موارد مرتبط می‌باشد.
2-3- رشته تأسیسات برقی: متقاضیان اخذ پروانه اشتغال به‌كار در این رشته لازم است، حداقل یك مجموعه كامل از نقشه‌های تأسیسات برقی یكی از پروژه‌هایی كه در آن فعالیت داشته است را جهت بررسی به كمیته ارائه نمایند. مواد تخصصی آزمون رشته تأسیسات برقی عبارتند از:
مباحث 12، 13 (و راهنمای آن) و 15 مقررات ملی ساختمان و مباحث فنی در طرح و اجرای تأسیسات برقی از قبیل محاسبات روشنایی، محاسبات كابل‌كشی، تابلوهای برق، طراحی سیستمهای اعلام حریق، صوتی، آشنایی با نرم‌افزارهای تخصصی و سایر موارد مرتبط می‌باشد.
قابل توجه متقاضیان شركت در آزمون رشته‌های تأسیسات مكانیكی و برقی: با توجه به اینكه پروانه اشتغال بكار مهندسی برای انجام فعالیت در بخش‌ها مرتبط با صنعت ساختمان است، لذا منظور از سوابق كار حرفه‌ای، فعالیت در امور طراحی، نظارت و اجرای تأسیسات مكانیكی و یا برقی ساختمانها و مجتمع‌های مسكونی، اداری، تجاری، آموزشی و محوطه‌های آنها، هتل‌ها، بیمارستانها و درمانگاهها، سالن‌های اجتماعات، كتابخانه‌ها، سالن‌های ورزشی، بخش‌های تأسیسات كارخانجات و ساختمانهایی از این قبیل می‌باشد، لذا سوابق حرفه‌ای مهندسانی كه صرفاً در بخش‌هایی از قبیل نیروگاه‌های برق، سدها، شبكه‌های انتقال نیرو، مخابرات و یا نصب قطعات كارخانجات و یا صنایع همچنین شبكه‌های آب و فاضلاب شهری و موارد مشابه و غیر مرتبط با ساختمان، شاغل بوده و تجربه كاری در زمینه‌های فوق‌‌الاشعار نداشته‌اند مورد بررسی قرار نمی‌گیرد.
2-4- رشته عمران (نظارت): نحوه انجام مصاحبه شامل بررسی سوابق كار حرفه‌ای ارائه شده توسط متقاضی و انجام پرسش و پاسخ از مسائل فنی پروژه‌هایی كه متقاضی در آنها فعالیت داشته و همچنین سئوالات عمومی در خصوص مسائل پی و پی‌سازی و سازه نگهبان، اجرای سازه‌های بتنی و تكنولوژی بتن، اجرای سازه‌های فلزی و تكنولوژی جوش و پیچ و مصالح ساختمانی می‌باشد. ضمناً سوابق تألیف یا ترجمه كتاب فنی و تدریس و راه‌اندازی دوره‌های آموزشی نیز دارای امتیاز می‌باشد. مواد تخصصی آزمون عبارتند از:
مباحث 5، 6،7،8، 9، 10، 11 و 12 مقررات ملی ساختمان، بانضمام راهنمای جوش و اتصالات جوشی در ساختمانهای فولادی (بخش‌های نظارت و اجرا)، راهنمای قالب‌بندی ساختمانهای بتن‌آرمه، تحلیل سازه‌ها و طراحی سازه‌های فولادی و بتنی (در حد اطلاعات دانشگاهی و كلی)، روشها و جزئیات اجرایی ساختمان، تكنولوژی بتن (مطابق سرفصلهای رسمی دانشگاهی)
2-5- رشته عمران (محاسبات): متقاضیان ضروری است جهت شركت در جلسه مصاحبه مدارك حداقل 2 پروژه ساختمانی شاخص را كه محاسبات آن توسط متقاضی انجام شده و تسلط كامل دارند، (ترجیحاً یك پروژه بتنی و یك پروژه فولادی) شامل دفترچه‌و نقشه‌های محاسباتی و نقشه‌های معماری بطور كامل و همچنین نتایج آزمایشات مكانیك خاك در صورت موجود بودن به كمیته ارائه نمایند. مواد تخصصی آزمون عبارتند از:
مباحث 6، 7، 8، 9 و 10 مقررات ملی ساختمان بانضمام اصول و مبانی بارگذاری ساختمان، اصول و مبانی تحلیل سازه‌ها (در حد سرفصلهای رسمی دانشگاهی، اصول و مبانی مكانیك خاك و مهندسی پی، اصول و مبانی طراحی و اجرای ساختمانها با مصالح بنایی، اصول و مبانی طراحی و اجرای ساختمانهای بتنی، اصول و مبانی طراحی و اجرای ساختمانهای فولادی، آشنایی با نرم‌افزارهای تخصصی و سایر موارد مرتبط.
2-6- رشته شهرسازی: مواد تخصصی آزمون این رشته عبارتند از:
مباحث چهارم و بیستم مقررات ملی ساختمان، حقوق، قوانین، مقررات و آیین‌نامه‌های مربوط به شهرسازی كشور( نظیر قانون تغییر نام وزارت آبادانی و مسكن به وزارت مسكن و شهرسازی، قانون تاسیس شورایعالی شهرسازی و معماری ایران، قانون شهرداریها، آیین نامه بررسی و تصویب انواع طرحها از سطح ملی تا محلی، مباحث عمومی حقوق شهری و مشابه)، مصوبات شورایعالی شهرسازی و معماری ایران، اصول و مبانی برنامه ریزی و طراحی شهری، روش ها و شیوه های برنامه ریزی و طراحی شهری، مسائل شهرسازی ایران اعم از برنامه‌ریزی شهری و طراحی شهری، اطلاعات تکنیکی لازم در زمینه انواع طرحها و برنامه‌های شهرسازی ایران از سطح ملّی تا محلی شامل طرحهای آمایش، کالبد ملی، منطقه‌ای، ناحیه‌ای و محلی: هادی، جامع، ساختاری-تفصیلی، آماده سازی، شهرک سازی، شهرهای جدید، طراحی شهری، نوسازی و بهسازی، توانمند سازی، طراحی تفکیک اراضی شهری، انطباق کاربری اراضی شهری، طراحی انطباق شهری ساختمان ها و نظایر آن.
2-7- رشته نقشه‌برداری: مواد تخصصی آزمون این رشته عبارتند از:
مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان، دستورالعمل‌های تیپ نقشه‌برداری (نشریه شماره 119 و 95 سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، متره و برآورد كارهای نقشه‌برداری، نقشه‌برداری عمومی (در حد اطلاعات دانشگاهی)، كاربرد روشها و دستگاه‌های نقشه‌برداری در ساختمان‌سازی و شهرسازی، كاربرد عكس‌های هوایی و اطلاعات ماهواره‌ای در صنعت ساختمان سازی، تعیین موقعیت املاك، گرایشهای میكروژئودزی (جهت رفتار سنجی و كنترل سازه‌های سنگین)، فتوگرامتری كاربردی، هیدروگرافی سیستمهای اطلاعات جغرافیایی (GIS,LIS) (در حد كاربردی).
2-8- رشته ترافیك: مواد تخصصی آزمون این رشته عبارتند از:
آئین‌نامه طراحی راههای شهری، مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری، اطلاعات لازم در مورد مطالعات ترابری و طرحهای ساماندهی ترافیك، طراحی جزئیات فنی و مهندسی معابر و تقاطع‌ها.